Verimlilik Artırıcı Proje Nedir?
Enerji verimli ekipman ve sistem kullanımı, yalıtım, rehabilitasyon ve proses düzenleme gibi yollarla; gereksiz enerji kullanımının, atık enerjinin, enerji kayıp ve kaçaklarının önlenmesi veya en aza indirilmesi ile birlikte atık enerjinin geri kazanılması, kojenerasyon sistemleri gibi konulardaki çözümleri içine alan ve Bakanlık tarafından hazırlanan uygulama usul ve esaslarına uygun olarak, bileşenler bazında hazırlanan projeye denir.
Başvurular Nasıl Alınmaktadır?
Verimlilik artırıcı proje desteklerinden yararlanmak isteyen endüstriyel işletmeler, başvuru, değerlendirme ve desteklerin uygulanmasına dair detayları kapsayan ve uygulama usul ve esaslara uygun olarak şirketlere hazırlattıkları proje başvurularını ayrıca başvuru dönemi ilan edilmedikçe herhangi bir döneme tabi olmaksızın elektronik ortamda (www.evdes.enerji.gov.tr) Bakanlığa sunar.
Kimler Başvurabilir?
Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri 500 TEP ve üzeri olan ticaret ve sanayi odası, ticaret odası veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeler verimlilik artırıcı proje desteklerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilirler.
Başvuran Endüstriyel İşletmelerde Sahip Olması Gereken Özellikler Nelerdir?
✓ Başvuru tarihi itibarıyla, endüstriyel işletmenin ENVER portalına kayıtlı olması ve enerji tüketim değerlerinin Bakanlığa bildirilmiş olması,
✓ İşletmedeki çalışanlar arasından enerji yöneticisi sertifikasına sahip birinin enerji yöneticisi olarak görevlendirilmesi, (çalışanları arasından görevlendirmenin mümkün olmadığı hallerde, şirketler ile sözleşme yapılmak suretiyle hizmet alınabilir.)
✓ Belgelendirmeye esas olan yürürlükteki TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardına göre Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite olmuş veya Türk
Akreditasyon Kurumu tarafından kabul edilen kurumlarca akredite olmuş uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca verilmiş belgeye sahip olunması veya belgelendirme
başvurusu yapıldığına dair başvuru yapılan kurum veya kuruluş tarafından düzenlenmiş belge sunulması.
VAP'tan Kimler Yararlanabilir?
1.Asıl faaliyet alanı elektrik üretimi olan, elektrik üretim lisansına sahip tüzel kişiler yararlanamaz.
2. Yıllık toplam enerji tüketimleri asgari 500 ton eşdeğer petrol (TEP) olan ticaret ve/veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren, her türlü mal üretimi yapan ve imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmeler yaralanabilir.
VAP Ön Şartları Nelerdir?
1. Başvuru yapmak isteyen işletmelerin sahip olması gereken ön şartlar başvuru tarihi itibariyle;
a. Bakanlık veri tabanında kayıtlı olması,
b. Enerji yöneticisi sertifikasına sahip birisini enerji yöneticisi olarak görevlendirmesi,
c. Son 3 yıla ait yıllık toplam enerji tüketimleri ortalamasının asgari 500 TEP olması ve bu verilerin veri tabanına girilmesi,
d. TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardına göre Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite olmuş veya Türk Akreditasyon Kurumu tarafından kabul edilen kurumlarca akredite olmuş uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca verilmiş belgesine sahip olunması veya belge almak için müracaatta bulunulmuş olduğuna dair belgenin sunulmasıdır.
2. 2022 yılı VAP başvurularında; Yıllık 1.000 TEP ve üzeri enerji tüketimine sahip endüstriyel işletmeler için aşağıdaki kriterler uygulanacaktır;
a. Ön görülen yatırım bedeli 500.000 TL ve üzeri olan ve geri ödeme süresi iki yıl ile beş yıldan az (2 yıl dahil ve 5 yıl hariç) olan verimlilik artırıcı proje başvuruları kabul edilecektir.
b. Elektrik motorlarının verimlisiyle değiştirilmesi projelerinde, etiket gücü 11 kW ’ın altında olan motorlar için VAP başvuruları kabul edilmeyecektir. Bir prosesin parçası olup sistem içinde değerlendirilen ve/veya DHS ile kontrol edilen motorlar için bu koşul aranmaz.
c. Aydınlatma projeleri kabul edilmeyecektir.
d. Isı yalıtımı projeleri kabul edilmeyecektir. Yukarıdaki kriterler, yıllık enerji tüketimi 500 TEP ve üzeri ile 1.000 TEP’in altında olan işletmeler için uygulanmayacaktır.
Verimlilik Artırıcı Projelerin Değerlendirilmesi Nasıl Yapılır?
Projeler, en az beş kişiden oluşan bir komisyon tarafından değerlendirilir. VAP değerlendirme komisyonu başvurularda yer alan projeleri, ölçüm verileri, kabuller ve kullanılan metot ve hesaplamalar ile uygulama usul ve esaslarda belirlenen diğer kriterlere göre bileşen bazında inceler.
VAP Desteklenen Alanlar ve Destek Unsurları Nelerdir?
- KDV hariç en fazla 5.000.000 TL bütçeli ve yatırımın geri dönüş süresi 5 yıldan az olan projeler desteklenmektedir. Destek miktarı, proje bedelinin % 30’u kadardır.
- Endüstriyel işletmelerin daha önce destekleme kararı alınmış veya uygulaması devam eden projeleri dahil firma başına en fazla 5 proje başvurusu yapılabilmektedir. Uygulaması tamamlanan ve Bakanlığa bildirilen projeler bu rakama dahil değildir.
- Verimlilik artırıcı projeler ekipman, sistem, kojenerasyon sistemi ve atık ısıdan elektrik üretimi sistemini içermektedir.
- İkinci el ekipmanlar, uygulamasına başlanmış olan projeler, leasing yöntemiyle yapılan projeler, yakıt dönüşümüne yönelik projeler, kapasite artışı ve yeni tesis kurulumuna yönelik projeler, taşıt alımına yönelik projeler, üretilen ısı/elektriği satma amaçlı projeler, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı projeler ile kriterlere uymayan diğer projeler kabul edilmemektedir.
- Verimlilik artırıcı projelerde proje başlangıç tarihinden itibaren 2 yıl içinde TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı belgesinin alınması gerekmektedir.
Proje Çeşitlerine Göre VAP’lar
VAP Elektrik Projelerinin Sayısal Oranı ve Miktarı
Destek alan elektrik projeleri incelendiğinde; toplamda 279 olan elektrik projelerinin içinde Aydınlatma uygulamasının 82 adet, Fan-Pompa-Değişken Hız Sürücüsü uygulamasının 74 adet ve Klima-Kompresör-Soğutma uygulamasının 74 adet olduğu görülmektedir.
VAP Isı Projelerinin Sayısal Oranı ve Miktarı
Destek alan ısı projeleri incelendiğinde; toplamda 67 olan ısı projelerinin içinde Atık Isı uygulamasının 28 adet, Buhar-İzolasyon uygulamasının 9 adet ve Fırın-Kazan uygulamasının da 17 adet olduğu görülmektedir.
VAP Elektrik Projelerinin Destek Oranı ve Tutarı
Destek ödemesi yapılmış olan elektrik projeleri incelendiğinde; toplamda 41.001.260,16 TL olan destek ödemesinin içinde Klima-Kompresör-Soğutma uygulamasının 16.851.975,18 TL, Fan-Pompa-Değişken Hız Sürücüsü uygulamasının 9.881.937,19 TL ve Aydınlatma uygulamasının da 8.849.532,53 TL olduğu görülmektedir.
VAP Isı Projelerinin Destek Oranı ve Tutarı
Destek ödemesi yapılmış olan ısı projeleri incelendiğinde; toplamda
6.233.129,45 TL olan destek ödemesinin içinde Atık Isı uygulamasının 2.275.545,77 TL, Fırın-Kazan uygulamasının 1.569.823,01 TL ve Diğer Isı uygulamalarının 1.454.546,29 TL olduğu görülmektedir.
